Islam en kritisch denken

LEZINGEN:

Dr. Bakary Sambe - Islam et soufisme au Sénégal, le modèle a-t-il encore de l’avenir?
BOZAR 26.10.19 > Sufi Night 

Michiel Leezenberg over Abu Hayyan Al Tawhidi.
deBuren 12.03.20 - 19u30 - info & tickets

Een stereotype dat vaak gepropageerd over de Islamitische beschaving is dat die alleen uit een kudde gelovigen zou bestaan die volgzaam zou zijn aan moefti’s, imams en theologen. Een beschaving die rond dogma roteert en vertrekt van onderwerping. Hoewel onderwerping een essentieel onderdeel is van elk geloof, en conformisme een bouwsteen van elke religieuze gemeenschap, is ook de islamitische geschiedenis vol van dissidentie, ketterij en rebellie. Reeds aan de beginperiode kende de islam dissidentie, sekten en alternatieve theologische stromingen, die aan de basis lagen van een boeiende debatcultuur. Theologen en filosofen stelden kritische vragen: wie is God? Is er in de islam plaats voor de individuele vrijheid of is alles voorbeschikt? Is de koran een goddelijk boek of menselijk maatwerk? Wat is de verhouding tussen ratio en geloof?...
Denkers uit de gouden eeuw van de islam zoals Al Farabi, Averroes, Avicenna, Abu Al Alaa Al Ma'ari Abu Bakr Al Razi, Omar Khayyam, Abu Hayyan Al Tawhidi…zijn grondleggers van een islamitische cultuur gebaseerd op ratio en wetenschap. De meeste van hen waren ook bedreven in disciplines zoals wiskunde, astronomie, geneeskunde... Ze genoten waardering binnen de moslimgemeenschap maar werden ook bestreden en beschuldigd van ketterij en atheïsme. Andere denkers zoals Mohamed Arkoun, Nasr Hamid Abu Zayd, Fatima Mernissi, Rachid Benzine en Hela Ouardi hebben in de recente geschiedenis hun voorbeeld gevolgd.
Zowel de moslimextremisten als de islamofoben grijpen in hun denkbeelden over de islamitische beschaving terug naar een van oorsprong ‘zuivere’ islam, die 1400 jaar geleden zou zijn ontstaan, maar die in werkelijkheid nooit echt heeft bestaan. De islam was nooit één blok, één stroming. Het is integendeel altijd een heel diverse cultuur geweest, sterk geworden door acculturatie, door het overnemen van elementen uit andere culturen, door in contact te komen met de Griekse, de Perzische, de Indische, de Afrikaanse cultuur, enz…
Daarom is aandacht voor deze denkers meer dan noodzakelijk in onze complexe wereld van vandaag, waar oppervlakkige kennis en simplisme heersen.

LEZINGEN:

Dr. Bakary Sambe - Islam et soufisme au Sénégal, le modèle a-t-il encore de l’avenir?
BOZAR 26.10.19 > Sufi Night 

Michiel Leezenberg over Abu Hayyan Al Tawhidi.
deBuren 12.03.20 - 19u30 - info & tickets

Een stereotype dat vaak gepropageerd over de Islamitische beschaving is dat die alleen uit een kudde gelovigen zou bestaan die volgzaam zou zijn aan moefti’s, imams en theologen. Een beschaving die rond dogma roteert en vertrekt van onderwerping. Hoewel onderwerping een essentieel onderdeel is van elk geloof, en conformisme een bouwsteen van elke religieuze gemeenschap, is ook de islamitische geschiedenis vol van dissidentie, ketterij en rebellie. Reeds aan de beginperiode kende de islam dissidentie, sekten en alternatieve theologische stromingen, die aan de basis lagen van een boeiende debatcultuur. Theologen en filosofen stelden kritische vragen: wie is God? Is er in de islam plaats voor de individuele vrijheid of is alles voorbeschikt? Is de koran een goddelijk boek of menselijk maatwerk? Wat is de verhouding tussen ratio en geloof?...
Denkers uit de gouden eeuw van de islam zoals Al Farabi, Averroes, Avicenna, Abu Al Alaa Al Ma'ari Abu Bakr Al Razi, Omar Khayyam, Abu Hayyan Al Tawhidi…zijn grondleggers van een islamitische cultuur gebaseerd op ratio en wetenschap. De meeste van hen waren ook bedreven in disciplines zoals wiskunde, astronomie, geneeskunde... Ze genoten waardering binnen de moslimgemeenschap maar werden ook bestreden en beschuldigd van ketterij en atheïsme. Andere denkers zoals Mohamed Arkoun, Nasr Hamid Abu Zayd, Fatima Mernissi, Rachid Benzine en Hela Ouardi hebben in de recente geschiedenis hun voorbeeld gevolgd.
Zowel de moslimextremisten als de islamofoben grijpen in hun denkbeelden over de islamitische beschaving terug naar een van oorsprong ‘zuivere’ islam, die 1400 jaar geleden zou zijn ontstaan, maar die in werkelijkheid nooit echt heeft bestaan. De islam was nooit één blok, één stroming. Het is integendeel altijd een heel diverse cultuur geweest, sterk geworden door acculturatie, door het overnemen van elementen uit andere culturen, door in contact te komen met de Griekse, de Perzische, de Indische, de Afrikaanse cultuur, enz…
Daarom is aandacht voor deze denkers meer dan noodzakelijk in onze complexe wereld van vandaag, waar oppervlakkige kennis en simplisme heersen.

debat / literatuur / een moussem productie